Thời gian qua, ngành chăn nuôi bò sữa của Việt Nam phát triển tốt và đang dần tiệm cận các nước chăn nuôi tiên tiến trên thế giới. Đàn bò sữa hiện có hơn 331 nghìn con, tăng 4,29% so với năm 2020. Tuy nhiên, để khai thác hết tiềm năng sẵn có, cần triển khai đồng bộ các giải pháp hữu hiệu hơn trong thời gian tới.
Đơn cử như Vinamilk, đại diện duy nhất của Đông – Nam Á nằm trong Tốp 50 công ty sữa hàng đầu thế giới. Thời gian qua, Vinamilk liên tục giới thiệu các sản phẩm mới đến người tiêu dùng, gồm nhiều mặt hàng có tính đột phá như: sữa tươi 100% Vinamilk Green Farm, sữa tươi có chứa tổ yến, sữa trái cây Hero… Đầu năm 2021, Vinamilk lần đầu giới thiệu về những “Trang trại sinh thái Vinamilk Green Farm” đặt ở các tỉnh Quảng Ngãi, Thanh Hóa và Tây Ninh. Đây được coi là bước tiến đáng kể của công ty trong hành trình phát triển chăn nuôi bò sữa theo hướng bền vững và mở rộng trong tương lai. Hiện nay, Vinamilk đã xuất khẩu các sản phẩm đến 56 quốc gia và vùng lãnh thổ. Không chỉ có Vinamilk, TH True Milk cũng đạt nhiều thành công trong thời gian qua. Tập đoàn đã khởi công Dự án Chăn nuôi bò sữa tập trung, quy mô công nghiệp công nghệ cao tại tỉnh Kon Tum, với tổng vốn đầu tư là 2.544 tỷ đồng, tổng diện tích 441 ha, quy mô đàn bò nuôi tập trung là 10 nghìn con; xây dựng nhà máy chế biến sữa công suất 150 tấn/ngày. Tiếp đó, tháng 2-2021, Tập đoàn tiếp tục khởi công Dự án chăn nuôi bò sữa tập trung quy mô công nghiệp công nghệ cao, quy trình khép kín tại xã Vĩnh Gia, huyện Tri Tôn (An Giang), mức vốn đầu tư là 2.655 tỷ đồng.
Nhiều ý kiến cho rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, ngành chăn nuôi bò sữa Việt Nam vẫn còn một số bất cập cần khắc phục. Đó là, quy hoạch phát triển chăn nuôi bò sữa thực hiện còn chậm, diện tích đất canh tác để trồng cỏ cho bò chưa nhiều. Việc chế biến thức ăn thô, xanh và phụ phẩm nông nghiệp cho bò sữa còn khó khăn. Sản lượng sữa tươi nguyên liệu chưa đủ đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước (hiện chỉ cung ứng được khoảng từ 40 đến 50%). Mặt khác, việc triển khai kế hoạch sản xuất trong điều kiện phải đối mặt với thách thức: Đại dịch Covid-19 trên thế giới và tại Việt Nam diễn biến phức tạp, làm đứt gãy các chuỗi cung ứng toàn cầu và gây ảnh hưởng trực tiếp tới sản xuất và hoạt động xuất khẩu, nhất là chăn nuôi do hạn chế đi lại, giao thương, buôn bán. Nhiều nước đưa ra chính sách đóng cửa đã ảnh hưởng đến vận chuyển hàng hóa và hoạt động cảng biển…
Để tháo gỡ những “nút thắt” nêu trên, theo các chuyên gia, cần có chính sách dành quỹ đất để phát triển chăn nuôi bò sữa theo các quy định của Luật Chăn nuôi, bảo đảm yêu cầu giảm ô nhiễm môi trường, an toàn dịch bệnh. Ưu tiên giao đất, thuê đất với chính sách ưu đãi theo quy định của pháp luật về đất đai cho các cơ sở chăn nuôi trang trại tập trung, công nghiệp đủ điều kiện chăn nuôi an toàn sinh học. Về giống, tiếp tục lai tạo với tinh bò sữa cao sản để tạo đàn bò sữa trong nước kết hợp với nhân thuần giống bò sữa HF. Xây dựng bộ tiêu chí chất lượng nhập giống dựa trên các chỉ số tính trạng tổng hợp có áp dụng công nghệ 4.0 như TPI, EBV… để đưa nhanh các tiến bộ công nghệ về giống vào nước ta. Quản lý được hệ thống giống của bò, định dạng cá thể bằng gắn số tai, gắn chíp điện tử, vào sổ giống. Thống nhất hệ thống quản lý giống bò sữa ở các cơ sở nhân giống trên phạm vi cả nước gắn liền với hệ thống thụ tinh nhân tạo, cấy truyền phôi. Áp dụng công nghệ chế biến thức ăn theo khẩu phần thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh trong chăn nuôi bò sữa. Kết hợp giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người chăn nuôi triển khai xây dựng cơ sở, vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh, thân thiện với môi trường nhất là ở các vùng chăn nuôi bò sữa trọng điểm.